บทความนี้ ชวนทุกคนมาปลูกผักสลัดแบบออร์แกนิคไว้รับประทานเอง โดยเฉพาะผักสลัดที่โตง่าย แถมเผลอ ๆ อาจทำรายได้ให้คุณได้อีกด้วย อุปกรณ์และวิธีการมีไม่เยอะ และลงทุนเพียงครั้งเดียว แต่ได้ผลตอบแทนที่น่าพึงพอใจแน่นอน ส่วนวิธีปลูกผักสลัดและผักสลัดที่น่าปลูกทั้งในคอนโดและบริเวณบ้านจะมีอะไรบ้างไปดูกันครับ

รวม 3 วิธีปลูกผักสลัด ทั้งในคอนโดและบ้าน

การปลูกผักสลัดไว้ทานเองนั้นสามารถทำได้หลากหลายวิธีดังต่อไปนี้

1. วิธีปลูกผักสลัดแบบง่ายภายในบ้าน

สำหรับมือใหม่ที่ต้องการปลูกผักสลัดลงดิน สามารถทำเองได้ง่าย ๆ โดยเตรียมอุปกรณ์ปลูกผักสลัด ได้แก่ ดินร่วน ปุ๋ยคอก ขุยมะพร้าว ถาดเพาะเมล็ด กระถางปลูก ฟาง และปุ๋ยละลายน้ำ

1. นำดิน ปุ๋ยคอก และขุยมะพร้าว ผสมรวมในอัตราส่วนเท่า ๆ กัน แล้วรดน้ำพอให้ดินชุ่ม
2. ใส่ดินที่ผสมลงในถาดเพาะเมล็ดแบบหลุม
3. เริ่มการปลูกผักสลัดลงดิน โดยหยอดเมล็ดผักสลัด 1-2 เมล็ด ลงในหลุมเพาะเมล็ด โดยหยอดให้ลึกประมาณ 4 นิ้ว แล้วใช้นิ้วมือค่อย ๆ เกลี่ยดินกลบเมล็ด
4. ค่อย ๆ รดน้ำ วางถาดเพาะเมล็ดไว้ในที่ร่ม
5. รอประมาณ 2-3 วัน เมล็ดผักสลัดจะงอกออกมาให้เห็น เมื่อครบ 7-10 วันให้นำไปวางในที่ที่รับแดดได้เต็มที่เพื่อให้ลำต้นแข็งแรง
6. ใช้ช้อนพลาสติกเล็ก ๆ ตักย้ายต้นกล้าลงในกระถางหรือแปลงปลูก โดยให้ดินเสมอกับโคนต้น หรือใบ (ขั้นตอนย้ายต้นกล้าควรทำในตอนเย็น เพื่อให้ผักได้พักฟื้นครับ)
7. กลบดินเบา ๆ แล้วใช้ฟางคลุมลำต้น เพื่อป้องกันหน้าดินแห้ง แล้วรดน้ำอย่างเบามือ นำไปตั้งไว้ในที่ที่รับแสงแดดได้เต็มที่
8. ในแต่ละวันหมั่นรดน้ำให้ดินชุ่มชื้น เช้า-เย็น และให้สารอาหารแก่ผักสลัดด้วยปุ๋ยละลายน้ำเดือนละ 1-2 ครั้ง
9. รอประมาณ 45 วัน ก็จะได้ผักสลัดที่พร้อมรับประทานแล้วครับ

2. วิธีปลูกผักสลัดในพื้นที่น้อยหรือระเบียงคอนโด

สำหรับผู้ที่อยู่คอนโด หรือทาวน์เฮ้าส์/ทาวน์โฮม แน่นอนว่ามีพื้นที่ค่อนข้างจำกัด เราจึงมีวิธีปลูกผักสลัดในพื้นที่น้อยมาฝากกันด้วยครับ

อุปกรณ์ที่ต้องใช้ในการปลูกผักสลัดในพื้นที่น้อย

1. กระดาษทิชชู่ สำหรับเพาะต้นกล้า
2. แผ่นฟองน้ำ
3. ขวดน้ำพลาสติกที่ไม่ใช่แล้ว
4. กล่องพลาสติกแบบทึบ
5. กระบอกฉีดน้ำ (ฟอกกี้)
6. สารละลายธาตุอาหาร A และ B (A & B Hydroponics)

3. วิธีการปลูกผักสลัดในพื้นที่น้อย

การปลูกผักสลัดในพื้นที่น้อยค่อนข้างมีขั้นตอนที่ซับซ้อนกว่าการปลูกผักสลัดลงดินอยู่พอสมควร เนื่องจากเป็นการปลูกโดยใช้น้ำ หรือที่เรียกว่าการปลูกแบบไฮโดรโปนิกส์ ดังนั้นน้ำและปุ๋ยจึงมีความสำคัญมาก โดยเราจะแบ่งเป็นการเพาะเมล็ดผักสลัด และการย้ายผักสลัดลงขวดน้ำเพื่อปลูกแบบจริงจัง

ขั้นตอนเพาะเมล็ดผักสลัด

1. เริ่มจากการเพาะเมล็ดก่อนนำไปปลูกเป็นผักสลัด โดยนำกระดาษทิชชูวางในภาชนะก้นทึบ ฉีดน้ำให้ชุ่ม และวางเมล็ดพันธุ์ผักสลัดเรียงให้ห่างกัน
2. นำทิชชู่อีกแผ่นมาวางปิดเมล็ดไว้ พร้อมรดน้ำให้ชุ่มตลอดเวลา แต่ระวังอย่าให้แฉะเกินไป จากนั้นรอเวลาประมาณ 3-4 วัน เมล็ดเริ่มแตกต้นอ่อนออกมาให้เห็น
3. ตัดฟองน้ำให้ได้ทรงสีเหลี่ยมลูกบาศก์ ขนาดเท่ากับปากคอขวดน้ำ หรือใหญ่กว่า แล้วเอามีดหรือกรรไกรทำรอยบากที่ด้านบนฟองน้ำให้เป็นร่องสำหรับย้ายเมล็ดผักสลัด ใส่ฟองน้ำเรียงกันในกล่องพลาสติกแบบทึบ
4. ขั้นตอนนี้ควรทำอย่างเบามือ ย้ายเมล็ดผักสลัดที่มีรากออกมาแล้วมาวางบนฟองน้ำที่ทำรอยบากเอาไว้ แล้วใส่น้ำให้ฟองน้ำชุ่มน้ำตลอดเวลา
5. ประมาณ 1 อาทิตย์ ผักสลัดจะเริ่มมีใบเลี้ยงและรากแก้วทะลุฟองน้ำออกมา จากนี้ไปเตรียมน้ำสำหรับปลูกผักสลัดกัน

ขั้นตอนย้ายผักสลัดลงขวดน้ำ

1. ตัดขวดออกประมาณ 3 ส่วน 4 (นับจากก้นขวด) จะได้ขวดสองส่วน
2. คว่ำส่วนคอขวดลงไปในขวดส่วนก้นขวด จะได้ภาชนะปลูกทรงกรวยสำหรับปลูกผักสลัด หากใช้ลังโฟม ก็ใช้เพียงส่วนคอขวด โดยเจาะรูที่ฝาลังโฟมให้สามารถใส่ส่วนคอขวดได้พอดี
3. เตรียมน้ำปลูก โดยใส่สารละลายธาตุอาหาร A อัตราส่วน 2 cc. ต่อน้ำ 1 ลิตร แล้วคนส่วนผสมให้เข้ากัน ทิ้งไว้ประมาณ 10 นาที
4. ใส่สารละลายธาตุอาหาร B อัตราส่วน 2 cc. ตามลงไป แล้วคนส่วนผสมให้เข้ากัน
5. นำก้นขวดที่ตัดแบ่งไว้ใส่น้ำที่ผสมปุ๋ยลงไปให้น้ำสูงชิดฟองน้ำ แล้วทำการย้ายฟองน้ำและเมล็ดผักสลัดไปใส่ในปากขวดที่เตรียมไว้ ระหว่างนี้ผักสลัดจะดูดน้ำปุ๋ยไปหล่อเลี้ยงลำต้น
6. รอต้นผักสลัดโตก็พร้อมรับประทาน

ผักสลัดมีกี่ประเภท

ผักสลัดที่น่าปลูกทั้งในคอนโดและบริเวณบ้านมีหลากหลายประเภทมาก จริง ๆ อาจจะคุ้นหน้าคุ้นตาตามซุปเปอร์มาเก็ตกันอยู่แล้ว แต่ละชนิดจะเรียกว่าอะไรบ้าง และมีประโยชน์อย่างไร ไปดูเลยครับ

1. เรดโอ๊ค (Red Oak Lettuce)

เรดโอ๊คมีวิตามินและสารต่อต้านอนุมูลอิสระสูง เช่น วิตามินเอ วิตามินซี โฟเลต และธาตุเหล็ก สีของเรดโอ๊คจะมีสีแดงเข้มอมม่วง บริเวณขอบใบมีลักษณะหยัก ๆ อาจมีสีเขียวแซม เรดโอ๊คเป็นผักที่มีกากใยสูง สามารถช่วยการขับถ่ายได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ เรดโอ๊คช่วยป้องกันโรคปากนกกระจอก ล้างผนังลำไส้ กำจัดไขมัน มีธาตุเหล็ก และวิตามิน D สูง เหมาะสำหรับการทานสดมากกว่าการนำไปปรุงร้อน เนื่องจากใบจะเหี่ยวและสูญเสียวิตามินง่ายมาก

2. กรีนโอ๊ค (Green Oak Lettuce)

กรีนโอ๊คเป็นผักที่มีแคลอรี่ต่ำมาก ลักษณะใบหยักสีเขียวสด มีรสชาติใกล้เคียงกับเรดโอ๊ค นิยมทานกับน้ำสลัดและแนมกับเมนูอื่น ๆ กรีนโอ๊คมีวิตามินบี วิตามินซี และไฟเบอร์สูง ช่วยเรื่องท้องผูก บำรุงสายตา กล้ามเนื้อ และเส้นผมได้เป็นอย่างดี

3. ผักคอส กรีนคอส หรือ ผักกาดโรเมน (Cos Lettuce or Romaine Lettuce)

ผักคอส มีใบสีเขียวเรียวยาว กรอบ แทบจะไม่มีกลิ่นเหม็นเขียว ช่วยป้องกันการเกิดมะเร็ง มีสารต้านอนุมูลอิสระ ผักคอสนิยมใช้ในเมนูซีซาร์สลัด เนื่องจากเข้ากันดีกับเบคอนกรอบและน้ำสลัดครีมรสชาติกลมกล่อม

4. บัตเตอร์เฮด (Butterhead Lettuce)

บัตเตอร์เฮด อาจเรียนกว่าผักกาดบอสตัน หรือ บิบ ในอเมริกา ลำต้นเป็นพุ่มแน่น ใบหยักคล้าย ๆ กรีนโอ๊ค คล้ายกับพุ่มดอกไม้ รสสัมผัสกรอบ ให้ความสดชื่น นิยมทานสด ๆ ใส่ในแฮมเบอร์เกอร์ หรือนาบกระทะให้พอสุกเพื่อทานกับเนื้อย่างหอม ๆ ได้

5. ฟิลเลย์ไอซ์เบิร์ก (Frillice Ice Berg Lettuce)

ฟิลเลย์ไอซ์เบิร์ก เป็นผักสลัดที่เพิ่งได้รับความนิยมในหมู่ประเทศเอเชียได้ไม่นาน ใบมีลักษณะสีเขียวอ่อนและสีเขียวเข้ม ลำต้นมีลักษณะอวบอิ่มน้ำ ใบหยักถี่ รสชาติกรอบ เป็นผักตระกูลสลัดที่สามารถปลูกในดิน หรือปลูกแบบไฮโดรโปรนิกส์ก็ได้ ประโยชน์ของฟิลเลย์ไอซ์เบิร์กคือช่วยขับน้ำนม จึงดีกับคุณแม่มือใหม่ ช่วยสร้างเม็ดเลือด และลดท้องอืดท้องเฟ้อได้ดี

6. ผักกาดหอมคริปส์เฮด หรือ ผักกาดแก้ว (Iceberg or Crisphead Lettuce)

ผักกาดหอมคริปส์เฮด หรือที่บ้านเราเรียกติดปากว่า ผักกาดแก้ว เป็นผักสลัดที่เราคุ้นเคยกันดี เนื่องจากเป็นผักสลัดที่ปลูกง่าย ทานกับเมนูอะไรก็เข้ากันดี มีความกรอบ ชุ่มฉ่ำ แถมยังมีคุณประโยชน์มากมาย เช่น ธาตุเหล็ก ที่ช่วยสร้างเม็ดเลือดแดงฮีโมโกลบินดีต่อผู้ป่วยโรคเลือด อีกทั้งยังมีสรรพคุณช่วยให้นอนหลับง่ายอีกด้วย

7. กรีนโครอล หรือ ผักกาดหอม (Green Coral Lettuce)

กรีนโครอล หรือที่บ้านเราเรียกว่า ผักกาดหอม มีลักษณะคล้ายกรีนโอ๊ค แต่มีลำต้นสีเขียวทั้งต้น มีใบหยักสวยช่วงข้อถี่ เป็นผักที่ชอบอากาศเย็น กรีนโครอล หรือ ผักกาดหอม อุดมไปด้วยวิตามินหลากหลายชนิด และเป็นผักสลัดนิยมปลูกและนำมาทำเมนูที่หลากหลาย หรือจะทานกับน้ำสลัดใสก็ช่วยเพิ่มรสชาติให้ดีขึ้นได้ง่าย ๆ แล้ว

8. เรดโครอล หรือ ผักกาดหอมแดง (Red Coral Lettuce)

เรดโครอล อยู่ในตระกูลเดียวกันกับกรีนโครอล หรือผักกาดหอม แตกต่างกันที่สีสันของใบที่มีสีแดงเข้ม และด้วยใบสีแดงนี้ ทำให้เรดโครอล หรือ ผักกาดหอมแดงมีรสชาติขมเล็กน้อย แต่ถึงแม้จะขมแต่อุดมไปด้วยแร่ธาตุหลายชนิดที่ดีต่อร่างกาย เช่น ป้องกันมะเร็ง ช่วยให้หลับดีขึ้น บำรุงสายตา บรรเทาอาการเบาหวาน และลดอาการอักเสบจากหลายโรค เช่น โรคภูมิแพ้ การติดเชื้อ และบรรเทาอาการปวดจากข้ออักเสบ

9. ผักร็อคเก็ต หรือผักอลูกูล่า (Rocket Arugula Lettuce)

ผักร็อคเก็ตเป็นผักสลัดที่รูปร่างแปลกตา แตกต่างกับผักสลัดประเภทอื่น ด้วยลักษณะที่มีทรงรี เรียว ยาว มีกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ ส่วนรสชาติจะมีความเผ็ดซ่าเล็กน้อย มีแคลเซียมสูง ช่วยบำรุงกระดูก ผักร็อคเก็ตจะเข้ากันดีกับน้ำมันมะกอก เกลือ มะเขือเทศ นิยมมิกซ์รวมกันพร้อมกับโรยมอสเซอเรลล่าชีส

ผักสลัดควรปลูกในสภาพแบบไหน

• สภาพดิน ผักสลัดควรปลูกในดินร่วนซุย ที่มีอินทรียวัตถุสูง หน้าดินลึก และอุ้มน้ำได้ดีปานกลาง สภาพความเป็นกรด-ด่างของดินอยู่ระหว่าง 6-6.5 pH
• บริเวณที่ปลูกผักสลัด ควรมีอากาศถ่ายเทตลอดเวลา ควรปลูกผักสลัดท่ามกลางแดดจัด แต่ควรต้องได้รับน้ำสม่ำเสมอ เพื่อให้ดินชุ่มชื้น ซึ่งจะทำให้ลำต้นแข็งแรง ใบสดกรอบ
• แต่ถ้าเป็นฤดูร้อนที่แดดแรงมาก อาจจัดวางกระถางให้ได้รับแดดแค่ตอนเช้าก็พอครับ นอกจากนี้ ควรให้สารอาหารแก่ผักสลัดด้วยปุ๋ยละลายน้ำเดือนละ 2-3 ครั้ง ก็จะทำให้ผักสลัดมีรูปทรงสวยงามและเก็บได้ไวขึ้นครับ

ประโยชน์ของผักสลัด

หลายคนคงทราบกันดีว่าผักสลัดมีคุณประโยชน์และสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายมากมาย ผักสลัดนั้นนิยมทานเคียงกับน้ำสลัด หรือทานแนมกับเมนูอาหาร ผักสลัดจะให้แคลอรี่ต่ำ มีน้ำและเส้นใยอาหารจำนวนมาก จึงทำให้ระบบขับถ่ายดี เมื่อระบบขับถ่ายดีจึงส่งผลให้ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็ง เนื่องจากกากและสารพิษในร่างกายถูกขับออกมาแล้ว นอกจากนี้ ผักสลัดยังอุดมไปด้วยวิตามินและเกลือแร่มากมาย เช่น เบต้าแคโรทีน วิตามินซี วิตามินดี วิตามินเอ และวิตามินบี เป็นต้น

ผักสลัดนั้น ค่อนข้างบอบบางและชอบแดดจัด หากปลูกในสภาพอากาศที่เหมาะสม จะทำให้ลำต้นแข็งแรง สวยงาม และเติบโตได้ง่าย นอกจากนี้ หากเราปลูกผักสลัดรับประทานเอง จะช่วยลดการใช้ยาฆ่าแมลง ทำให้ไม่เกิดสารเคมีตกค้าง ซึ่งสารเคมีเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะโลกร้อนนั่นเองครับ

ที่มา ช้อนกลาง, akitchenmag, Grand Unity